İş Kazası Sonrası Yapılması Gerekenler Nelerdir?

İş kazaları, çalışanların fiziksel, psikolojik ve maddi anlamda ciddi zararlar görmesine neden olabilen, ani ve beklenmedik olaylardır. İş kazasının ardından atılacak doğru ve zamanında adımlar, hem çalışanın sağlığı hem de hukuki hakları açısından kritik öneme sahiptir. Bir iş kazasının gerçekleşmesi durumunda nelerin yapılması gerektiği konusunda bilgili ve hazırlıklı olmak, mağduriyetlerin azaltılmasında ve çalışanın hak kaybına uğramasının önlenmesinde önemli rol oynar. Bu nedenle, iş kazası sonrasında atılması gereken adımların doğru bir şekilde bilinmesi ve uygulanması gerekir.

İş Kazası Nedir ve Nasıl Tanımlanır?

İş kazası, bir çalışanın işyerinde veya iş nedeniyle görevini yerine getirirken, işveren tarafından görevlendirilen farklı bir alanda çalışma sırasında meydana gelen, ani ve beklenmedik kazalar sonucu yaralanma, hastalanma veya ölüm durumları olarak tanımlanır. Türkiye’de iş kazaları, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda detaylı olarak tanımlanmıştır. İş kazasının meydana geldiğinin kabul edilmesi için olayın işle bağlantılı olması gerekir. Kazanın çalışanın asli görevini yerine getirirken, işverenin talimatıyla başka bir alanda veya iş için yapılan seyahatler sırasında gerçekleşmesi de iş kazası olarak kabul edilir.

• İş Kazasının Sayılabilmesi İçin Gerekli Durumlar:

  • İşyerinde çalışma saatleri içinde gerçekleşmesi.

  • İşveren tarafından görevlendirilen alanda veya seyahatte gerçekleşmesi.

  • Çalışanın işini yaparken veya iş nedeniyle oluşması.

İş Kazası Sonrası İlk Olarak Yapılması Gerekenler Nelerdir?

İş kazası gerçekleştiğinde ilk olarak sağlık önlemlerinin alınması gerekir. Yaralı ya da kaza geçiren çalışan için ilk yardım müdahalesinin yapılması ya da acil sağlık ekiplerinin çağrılması önemlidir. Kazanın hemen ardından işveren veya sorumlu kişi derhal olay yerine gelerek, kazanın ciddiyetini değerlendirmeli, çalışanın gerekli sağlık kurumuna sevk edilmesini sağlamalıdır. İş kazasının büyüklüğüne ve çalışanın durumuna göre ambulans çağrılması, çalışanın hızla hastaneye ulaştırılması veya işyeri hekiminin müdahalesi sağlanmalıdır. Sağlık müdahalesinin gecikmesi ya da ihmal edilmesi, işveren açısından hukuki sorumluluk yaratabilir.

• Kaza Sonrası İlk Adımlar:

  • Acil sağlık müdahalesinin yapılması veya çağrılması.

  • Kaza yerine yetkili kişinin hemen ulaşması ve durum değerlendirmesi.

  • Yaralı çalışanın sağlık kuruluşuna sevkinin sağlanması ve müdahalelerin başlatılması.

İş Kazasının İlgili Kurumlara Bildirilmesi Nasıl Yapılır?

Bir iş kazasının gerçekleşmesi durumunda, işverenin kazayı Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) bildirme yükümlülüğü bulunur. Bu bildirimin zamanında ve eksiksiz yapılması, çalışan açısından büyük önem taşır. İşveren, kazanın meydana geldiği tarihten itibaren en geç üç iş günü içinde SGK’ya iş kazası bildirimi yapmak zorundadır. İşveren bu bildirimi yapmaz veya geciktirirse, ağır idari para cezaları ile karşılaşabileceği gibi, çalışanın uğradığı zararları da tazmin etmek zorunda kalabilir. Bu nedenle çalışanın, kazanın gerçekleştiği anda işverene veya yetkili kişilere durumu bildirmesi, ayrıca tanıkların ve kazanın detaylarının tutanak altına alınması, ileride oluşabilecek hukuki süreç açısından hayati önem taşır.

• Bildirim Süreci ve Yükümlülükler:

  • İşveren tarafından kazanın SGK’ya en geç 3 iş günü içerisinde bildirilmesi.

  • Kazanın ayrıntılı tutanakla belgelenmesi ve tanık ifadelerinin alınması.

  • Kazanın kolluk kuvvetlerine ve Çalışma Bakanlığı’na bildirilmesi (özellikle ciddi yaralanma veya ölüm durumunda).

İş Kazası Geçiren Çalışanın Hakları Nelerdir ve Hangi Hakları Talep Edebilir?

İş kazası geçiren çalışan, hukuki olarak pek çok hakka sahiptir. Bunların başında tedavi giderlerinin işveren tarafından karşılanması, iş göremezlik ödeneği ve maddi-manevi tazminat hakları gelir. Kazanın sonucunda çalışanın geçici veya sürekli iş göremez duruma gelmesi halinde, SGK tarafından sağlanan gelir ve ödemelerden faydalanabilir. Ayrıca çalışanın, kazanın oluşumunda işverenin kusuru bulunması halinde maddi ve manevi tazminat davası açma hakkı da bulunmaktadır. Bu noktada, hukuki süreçlerin etkin şekilde yürütülmesi için profesyonel hukuki destek almak çok önemlidir. Çalışanın bu haklarını doğru şekilde talep edebilmesi ve mağduriyet yaşamaması, sürecin doğru yönetilmesine bağlıdır.

• Çalışanın Başlıca Hakları:

  • SGK’dan iş göremezlik ödeneği talebi.

  • Sağlık giderlerinin tamamının karşılanması hakkı.

  • Maddi ve manevi tazminat talep hakkı.

  • Sürekli iş göremezlik durumunda SGK tarafından bağlanan gelir hakkı.

İş Kazası Sonrasında Hukuki Süreç Nasıl İşler ve Nelere Dikkat Edilmelidir?

İş kazası sonrası süreç genellikle karmaşık ve teknik detayları olan hukuki süreçlerden oluşur. Öncelikle kazanın gerçekleştiği andan itibaren tüm belge ve bilgilerin detaylı şekilde tutulması ve saklanması gerekir. Hukuki süreçte, iş kazasının oluşumunda kusur oranlarının tespiti kritik öneme sahiptir. Bu nedenle kazanın nasıl oluştuğunu açıkça ortaya koyan bilirkişi raporları, tanık ifadeleri, kamera kayıtları gibi kanıtların mahkemeye sunulması gerekir. Çalışanların dava açmadan önce bir iş hukuku uzmanı avukattan yardım almaları, dava sürecinde mağduriyet yaşamamalarını sağlayacaktır. İş kazalarında zaman aşımı süresi genel olarak 10 yıldır, ancak sürecin en başından profesyonel destek alınması, sürecin lehine sonuçlanmasında büyük fark yaratır.

• Hukuki Süreçte Dikkat Edilmesi Gerekenler:

  • Kaza tutanakları ve belgelerinin titizlikle hazırlanması ve korunması.

  • Uzman bir iş hukuku avukatından destek alınması.

  • Davanın süresi içinde açılması ve tüm delillerin mahkemeye sunulması.

  • SGK ve sağlık raporlarının düzenli olarak takip edilmesi.

İş kazası sonrası doğru ve zamanında atılacak adımlar, hem çalışanların haklarının korunması hem de işverenlerin sorumluluklarını yerine getirmesi açısından hayati önem taşır. Bu süreçte profesyonel yardım almak, hakların etkin korunması için kritik bir öneme sahiptir.